و امتازوا الیوم ایها المجرمون(59)
جدا شوید امروز ای گنهکاران!
چرا پرستش شیطان می کنید؟!
در این آیات به قسمتی از سرنوشت دورزخیان و بندگان شیطان اشاره می کند.
نخست اینکه در آن روز با خطایی تحقیر آمیز مخاطب می شوند و به آنها گفته می شود:«جدا شوید امروز ای گنهکاران»! (و امتازوا الیوم ایها المجرمون).
شما بودید که در دنیا خود را در صفوف مومنان جازده بودید و گاه به رنگ آنها در می آمدید ،و از حیثیت و اعتبارشان استفاده می کردید ، امروز صفوف خود را از آنها جدا سازید ، و در چهره اصلی خود ظاهر شوید !
این در حقیقت تحقق وعده الهی است که در آیه 28 سوره ص می گوید:«ام نجعل الذین آمنوا و عملوا الصالحات کالمفسدین فی الارض ام نجعل المتقین کالفجار»:آیا کسانی را که ایمان آورده ،و عمل صالح انجام داده اند ، همچون مفسدان در زمین قرار دهیم ؟ یا پرهیزگاران را همطراز بدکاران ؟!
ظاهر این آیه همان جداسازی صفوف مجرمان از مومنان است ، هر چند مفسران احتمالات دیگری نیز داده اند ، از جمله :
جداشدن صفوف مجرمان از یکدیگر و هر گروهی از آنان در یک رده قرار گرفتن .
یا جدایی آنها از شفیعان و معبودانشان .
و یا جدائی فرد فرد آنها از یکدیگر ، به گونه ای که علاوه بر دردو رنج عظیم دورزخ، دردو رنج جدائی و فراق از هرکس و هر چیز بر آنها سایه سنگین و
شوم افکند.

الم اعهد الیکم یا بنی آدم ان لا تعبدوا الشیطان انه لکم عدو مبین (60)
آیا با شما عهد نکردم ای فرزندان آدم ! که شیطان را پرستش نکنید که او برای شما دشمن آشکاری است؟
این آیه به ملامتها و سرزنشهای پر معنی خداوند نسبت به مجرمان در روز قیامت اشاره کرده .
این عهد و پیمان الهی از طرق مختلف از انسان گرفته شده ،و بارها این معنی را به او گوشزد کرده است:
نخست آن روز که فرزندان آدم در زمین نشو و نما کردند این خطاب به آنها شد :
«یا بنی آدم لا یفتننکم الشیطان کما اخرج ابویکم من الجنه ینزع عنهما لباسهما لیریهما سواتهما انه یریکم هو و قبیله من حیث
لاترو نهم اناجعلنا الشیاطین اولیاء للذین لایومنون»:
« ای فرزندان آدم ! شیطان شما را نفریبد همانگونه که پدرتان را از بهشت بیرون کرد ، و لباسشان را از تنشان خارج ساخت تا عورتشان را برای
آنها آشکار کند ! چه اینکه او پیروانش شما را می بینند و شما آنها را نمی بینید، بدانید ما شیطان را اولیای کسانی قرار دادیم که ایمان
نمی آورند .»(اعراف -27)
همین اخطار به طور مکرر بر زبان رسولان الهی جاری شد، چنانکه در آیه 62 سوره زخرف می خوانیم «و لا یصدنکم الشیطان انه لکم عدو
مبین» : « شیطان شما را از راه حق باز ندارد که او دشمن آشکار شماست».
و در آیه 168 سوره بقره می خوانیم :«و لا تتبعوا خطوات الشیطان انه لکم عدو مبین» : « از گامهای شیطان پیروی نکنید که او برای شما
دشمن آشکاری است»!
از سوی دیگر این پیمان در عالم «تکوین» به زبان اعطای عقل به انسان نیز گرفته شده است ، چرا که دلائل عقلی به روشنی گواهی می دهد انسان نباید فرمان کسی را اطاعت کند که از روز نخست کمر به دشمنی او بسته او را از بهشت بیرون کرده و سوگنئ به اغوای فرزندانش
خورده است .
از سویی با سرشت و فطرت الهی همه انسانها بر توحید ، و انحصار اطاعت برای ذات پاک پروردگار ؛ نیز این پیمان از انسان گرفته شده است ،و به این ترتیب نه با یک زبان که با چندین زبان این توصیه الهی تحقق یافته و این عهد و پیمان سرنوشت ساز امضا شده است .
«عبادت» در جمله «لا تعبدوا الشیطان» به معنی «اطاعت» است ، زیرا عبادت همیشه به معنی پرستش و رکوع و سجود نمی آید ، بلکه یکی از اشکال آن همان اطاعت کردن است ، چنانکه در آیه 47 سوره مومنون می خوانیم که فرعون و اطرافیانش بعد از مبعوث شدن موسی (ع) و هارون(ع) گفتند: (انومن لبشرین مثلنا و قومهما لناعابدون).
«آیا ما به دو انسانی که همانند ما هستند ایمان بیاوریم ، در حالی که قوم آنها عبادت و اطاعت ما می کردند»؟!
در آیه 31 سوره توبه می خوانیم : خداوند درباره یهود و نصاری می فرماید:« اتخذوا احبارهم و رهبانهم اربابا من دون الله و المسیح بن مریم و ما امروا الا لیعبدوا الهاً واحداً» : « آنها دانشمندان و راهبان خود را معبودانی در برابر خدا قرار دادند ، همچنین مسیح فرزند مریم را ، در حالی که جز به عبادت خداوند یگانه که هیچ معبودی جز او نیست دستور نداشتند».
در روایتی از امام باقر(ع) و امام صادق (ع) چنین می خوانیم : اما والله ما دعوهم الی عباده انفسهم ، و لو دعوهم ما اجابوهم و لکن احلوا لهم حراما و حرموا علیهم حلالا فعبدو هم من حیث لا یشعرون!: « به خدا سوگند آنها (دانشمندان و راهبان ) یهود و نصاری را به عبادت خویشتن دعوت نکردند ، و اگر دعوت می کردند هرگز یهود و نصاری دعوتشان را اجابت نمی نمودند ، ولی آنها حرامی را برای ایشان حلال و حلالی را حرام کردند و آنها پذیرا شدند و به این ترتیب بدون توجه آنان را پرستش کردند ».
در روایتی از امام صادق می خوانیم : من اطاع فی معصیه فقدعبده: « کسی که انسانی را در معصیت پروردگار اطاعت کند او را پرستش
کرده »!
در حدیث دیگری از امام باقر(ع) آمده است : من اصغی الی ناطق فقد عبده ، فان کان الناطق یودی عن الله فقد عبدالله ، و ان کان الناطق یودی عن الشیطان فقد عبد الشیطان : « کسی که به سخنگوئی گوش فرا دهد (و سخنش را بپذیرد ) او را پرستش کرده ! اگر ناطق حکم خدا را می گوید : پرستش خدا کرده ، و اگر از سوی شیطان سخن می گوید پرستش شیطان کرده است »!

و ان اعبدونی هذا صراط مستقیم (61)
و اینکه مرا بپرستید که راه مستقیم این است؟
در این آیه برای تاکید بیشتر و بیان آنچه وظیفه فرزندان آدم است می فرماید :« آیا من به مشا عهد نکردم که مرا بپرستید و از من اطاعت کنید که راه مستقیم همین است» (و ان اعبدونی هذا صراط مستقیم ).
از یکسو پیمان گرفته که اطاعت شیطان نکنند ، چرا که او دشمنی و عداوت خود را از روز نخست آشکار ساخته ، کدام عاقل به فرمان دشمن دیرینه و آشکارش ترتیب اثر میدهد ؟
و در مقابل پیمان گرفته که از او اطاعت کنند ، و دلیلش را این قرار می دهد که «صراط مستقیم همین است» و این در حقیقت بهترین محرک انسانها است .
ضمناً از این تعبیر استفاده می شود که این جهان سرای اقامت نیست ، چرا که راه را به کسی ارائه ی دهند که از گذرگاهی عبور میکند و مقصدی در پیش دارد .

و لقد اضل منکم جبلاً کثیراً افلم تکونوا(62)
او افراد زیادی از شما را گمراه کرد،آیا اندیشه نکردید؟
این آیه برای شناساندن هر چه بیشتر دشمن قدیمی خطرناک به انسانهاست .
«جبل» چنانکه راغب در مفردات گوید به معنی جماعت و گروه است که از نظر عظمت تشبیه به «جبل» به معنی کوه شده است ، و تعبیر «کثیراً» برای تاکید بیشتر در مورد پیروان شیطان است که در هرجامعه ای قشر عظیمی را تشکیل می دهند .
امیرالمومنان علی (ع) آن پیشوای آگاه و بیدار در یکی از خطبه هایش برای توجه به این حقیقت ، مردم را مورد خطاب ساخته می گوید:
فاخذروا عبادالله! عدوالله ، ان یعدیکم بدائم ،و ان یستفزکم بندائه ، و ان یجلب علیکم بخیله و رجله ، فلعمری لقد فوق لکم سهم الوعید ، و اغرق الیکم بالنزع الشدید؛ و رماکم من مکان قریب ، فقال رب بما اغویتنی لازینن لهم فی الارض و لا غوینهم اجمعین: 
«ای بندگان خدا! از این دشمن بر حذر باشید ، مبادا شما را به بیماری خویش (کبر و غرور ) مبتلا سازد ، و با ندای خویش شما را به حرکت در آورد ، و به وسیله لشکریان سواره و پیاده اش شما را جلب کند ، به جان خودم سوگند او تیری خطرناک برای شکار کردن شما به چله کمان گذاشته ،و آن را با قدرت و شدت تا سر حد توانائی کشیده ،و از نزدیکترین مکان شما را هدف قرار داده ! ، هم او گفته است : پروردگارا به سبب آنکه مرا اغوا کرده ای زرق و برق زندگی را در چشم آنها جلوه می دهم ، و همه آنها را اغوا خواهم کرد).

نکات آیات 59 تا 62
1- بر ملا شدن چهره واقعی دورزخیان و بندگان شیطان در قیامت
2- جداسازی صفوف مجرمان از صفوف مومنان در قیامت
3- شیطان دشمن آشکار انسان
4- هیچ معبودی جز خداوند نیست و عبادت تنها از آن خداوند است
5- دلائل عقلی دلیل روشنی است که گواهی میدهد که انسان نباید از شیطان پیروی کند
6- سرشت و فطرت الهی همه انسانها بر توحید و انحصار اطاعت بر ذات پاک پروردگار عهد و پیمانی است که از انسان گرفته شده است
7- اطاعت از خداوند صراط مستقیم است و این حقیقت بهترین محرک برای انسانهاست
8- این جهان سرای اقامت نیست
9- بیماری هایی که انسان به دلیل اطاعت از شیطان به آن مبتلا می شود: کبر و غرور
10- سبب گمراهی شیطان و کسانی که از او اطاعت می کنند هوای نفسانی ست

نوشته شده توسط : فاطمه

افاضات [افاضه]